de Pietà - door de ogen van Michelangelo

de Pietà

Geen dode kan meer op een dode lijken dan deze gestalte
En toch zijn alle ledematen van zeldzame schoonheid
Oneindig mild is de uitdrukking op het gelaat
Zo kunstig als het aderstelsel onder de huid is weergegeven
Men blijft zich verbazen over hoe de hand van de kunstenaar

zo een goddelijke schoonheid kan scheppen

Giorgio Vasari (Arezzo 1511 – Florence 1574)) kunsthistoricus

Pietà  (Italiaans voor Piëta, wat 'compassie' of 'piëteit' betekent) is in de kunst de benaming voor een afbeelding of uitbeelding van de dode Christus vergezeld door Maria of engelen. Het kan een schilderij of een beeld zijn. 

Giovanni Bellini - Pieta (1500)

Het mooiste marmeren beeld in heel Rome, dat was de wens van de Franse kardinaal Jean Bilheres de Lagraulas in 1498.

Volgens het bewaard gebleven contract moest het een Pietà worden, namelijk "een geklede maagd die de gestorven Christus in haar armen houdt en wel met het formaat van een echt mens”. De afmetingen bedragen dan ook 174 cm bij 195 cm. Het moest binnen een jaar klaar zijn en de kosten mochten de 450 gouden dukaten niet overschrijden.

Anders dan boven het noorden van de Alpen was het uitbeelden van Jezus en Maria als sculpturen niet gebruikelijk. Dit zou de reden kunnen zijn van het contract waarin precies werd aangegeven wat de wensen waren van de opdrachtgever.

Michelangelo Buonarroti - zelfportret

Michelangelo, 32 jaar oud, kreeg de opdracht en het is inderdaad een prachtig beeld geworden. Het beeld geeft het moment weer waarop Christus van het kruis gehaald is en op de schoot van Maria ligt.

Het toont de diepste emoties die een mens maar voelen kan. Je voelt het pas echt als je oog in oog staat met het beeld.

 
We zien de gestorven Jezus (Christus) op de schoot van een vrouw, Maria.
De rechterhand van Maria omsluit, ondersteund het lichaam van Jezus met kracht
terwijl ze met haar open linkerhand Jezus aan de wereld geeft.

Haar ogen zijn neergeslagen in eindeloos verdriet en berusting.
Het lichaam van Jezus wordt nagenoeg geheel opgenomen binnen de omtrek van Maria. Het prachtige, bijna naakte lichaam van Jezus ingebed in de plooien van het gewaad van degene die hem lief heeft.
Op deze wijze wordt de voor Michelangelo zo kenmerkende élégance bereikt

en benadrukt het beeld de innige verbondenheid tussen Maria en Jezus. Haar lichaam, haar hele houding straalt een sterke verbondenheid met de Aarde uit terwijl Jezus slechts met het puntje van zijn voet de aarde raakt.
Jezus rust in de armen van moeder Aarde. 

moeder Aarde

In deze afbeelding zijn man en vrouw gelijk aan elkaar, iets wat tot in die tijd, en zelfs nog lang in de tijd daarna, niet besproken of zelfs maar uitgebeeld mocht worden. Daarom is het hier zo subtiel verwekt in het beeld. Wie kennis had van gnostiek kon in stilte extra genieten van de symboliek van dit beeld, zelfs als men omringd was door katholieken.




Op de opmerking die Michelangelo kreeg te horen "jouw Maria is wel heel erg jong"
was zijn antwoord. “De Moeder Gods behoud door haar maagdelijkheid en reinheid haar jeugdige verschijning en dit is de enige wijze om haar puurheid uit te beelden”.
 

De echte, meest logische, verklaring is dat Michelangelo hier Jezus samen met Maria Magdalena heeft afgebeeld. 

Hij leefde in de tijd van de Renaissance, waarin ook het gnosticisme (het weten) in de belangstelling stond van schrijvers, geleerden en kunstenaars. Maar hier mocht niet openlijk over gesproken worden, omdat zelfs in die tijd op godslastering, zoals het ontkennen van de Christelijkheid van Jezus, verbanning en mogelijk zelfs de doodstraf stond. Daarom verborgen kunstenaars de ideeën van de gnostiek heimelijk in hun kunstwerken. 

Leonardo da Vinci

Ook bij Leonardo da Vinci komt die verborgen boodschap duidelijk naar voren in zijn werkstukken. 
Michelangelo moest het feit dat hij Jezus hier samen met zijn geliefde Maria Magdalena afbeeld, verborgen houden door deze onzinnige en onlogische verklaring af te geven over Maria, de moeder van Jezus. De verklaring werd geaccepteerd omdat de Pietà vanaf het allereerste ogenblik bewondering oogstte door de schoonheid en de echtheid van het beeld. Niemand, zelfs niet de katholieke kerk durfde het aan om het beeld te laten vernietigen. Daarom ging men schoorvoetend akkoord met deze vergezochte verklaring van Michelangelo. Iedereen die met open ogen naar het beeld kijkt ziet hier dat de afgebeelde vrouw haar geliefde vasthoud. Een duidelijkere boodschap van de gnostiek is bijna niet te vinden. Michelangelo vertrouwde er op dat in later tijd men de vrijheid zou vinden om dit beeld ook met zijn ogen te kunnen bekijken.

Michelangelo

Omdat Michelangelo, net als vele andere kunstenaars, schrijvers en wetenschappers in die tijd, ingewijd was in de kennis van de gnostiek was hij, net als Leonardo da Vinci, in staat om vernieuwend te zijn en verder te gaan dan angstige behoudende christelijke kunstenaars. Daarom was de Renaissance ook een belangrijke tijd van vernieuwing (verlichting). 

Later heeft het werk van Michelangelo ook bij andere kunstenaars opvolging gekregen.
Een van de mooiste beelden van Maria Magdalena is het beeld van Canova uit 1809, waarop een treurende Maria staat afgebeeld.

Canova - Magdelen 1809

 

De Pietà nam voor Michelangelo een zo belangrijke plaats in dat dit het enige beeldhouwwerk is waar zijn naam op staat: op het lint wat het gewaad van Maria bijeenhoudt.
De Pietà is een verstilt monument van vertrouwen, van verdriet, maar ook intense liefde.

Sint Pieter

De Pietà van Michelangelo is een beroemd marmeren beeldhouwwerk van Michelangelo. De Pietà bevindt zich in een kapel aan de rechterkant van het schip van de Sint-Pietersbasiliek in Rome,  waar ze beschermd door glas, de eeuwigheid weerspiegelt.

Europeaan of Nederlander?

In deze tijd wordt steeds vrager de vraag gesteld wat we zijn: Europeaan of Nederlander!

Mijn mening heeft een opbouw ondergaan.

1. Ik ben eerst en vooral Wereldburger. Er zijn zoveel overeenkomsten tussen mensen onderling. Op gebied van muziek en dans, bouwen en wonen, verhalen en geloven enz…Kijk en luister eens naar muziek en dans uit verre landen en herken de overeenkomsten. Kijk naar de manier van bouwen, zeker in vroegere tijden, waren gebouwen veel op elkaar lijken. Zie hoe Mongolen en Apachen op dezelfde manier met paarden omgaan. Herken de gelijkenis, steeds opnieuw.
   
   
2. Vervolgens ben ik sociaal "stamlid" van de streek of wijk waarin ik woon. Samenleven en werken om mijn leefwereld in stand te houden. Samenwerken om een sociale leefomgeving op te bouwen.
   
   
3. Ten derde ben ik gezinslid. Verantwoordelijk voor de generaties voor en na mij die mij als voorbeeld waren en hebben. Zorg en liefhebben!
   
   
4. Tenslotte ben ik individu met een eigen leerweg en een vrije wil. Als ik goed zorg voor mijzelf, rekening houd met mijn andere rollen, zoals hierboven beschreven, is dit de basis voor de invulling van mijn leven.

Bovenstaande opbouw maakt duidelijk dat een geografische of nationalistische indeling totaal niet van belang is en alleen maar tot conflicten kan leiden.

We hebben met zijn allen alleen maar overeenkomsten, en slecht regionaal kleine verschillen in be-leving. Als we verschillen ervaren zullen we ook ontdekken dat de overeenkomsten de verschillen altijd zullen overbruggen. Vaak zijn de verschillen slechts gebaseerd op ander woordgebruik. De intentie achter het meningsverschil blijkt bij nader inzien meestal gelijk aan elkaar: er is helemaal geen conflict!

Daarom:

Wie wil kan samenwerken met iedereen.

Wie dat niet doet is alleen maar uit op een conflict.

Laat je dus niet wijs maken dat conflicten erbij horen.

Meningsverschillen zijn er juist om, door het samen zoeken naar onderlinge overeenkomsten, nader tot elkaar te komen.

Vriendschap (friendship)

In de existentie van je meest dierbare vriend hoef je niet te geloven, 

want hij of zij bewijst zijn existentie door er te ZIJN. 

De aard van je meest dierbare vriend is je bekent omdat je van hem of haar houdt. 

Niemand hoeft je te overtuigen van zijn of haar voortreffelijkheden,

je kent die immers uit eigen ervaring!

(schrijfster Marieke Mosmuller)

Ware  vrienden  hoeven  elkaars  hand  niet vast  te  houden want ze weten  dat  die  andere  hand er altijd  voor ze zal zijn. 

True friends don't have to keep hands always, 'cause they know the other hand  will always be there for them.

True compagnon (fotograaf: www.SilentTouch.net)

Inspiratie

In-spirit-living = In de geest leven.

Leven naar je eigen vrije wil, je eigen in-zicht.

Spirit / geest

Dit begint met een zoektocht (naar de Graal). Een zoektocht zoals beschreven in de mysterieuze (*1) Graalverhalen maar ook al véél eerder in de, (rond 300 na Chr.) verboden  boeken van de Gnosisten.

Helder en ver-licht komende uit je eigen donkere beperkingen (*2), ga je op zoek naar wat werkelijk van belang is voor jou en jou alleen.

Voor mij is deze zoektocht naar de Graal een zoektocht naar de betekenis van het gnosticisme, zoals mysterieus maar mooi beschreven in de vele Parcifal- en Graalverhalen en de verhalen over de ridders van de Ronde Tafel in de Arthur-saga, en vandaag de dag in boeken over de da Vinci code, de Katharen, Tempeliers en labyrinten in Frankrijk en de recent herontdekte gnostische evangeliën over het werkelijke leven van Maria Magdalena en Jezus

Ronde Tafel  Arthur / Graalridders

Tempeliers / Graalridders

Graal in Avalon (Neu-Schwanstein)

Het pad van deze zoektocht gaat niemand alleen: eenmaal op weg krijg je aandacht, steun en advies van liefhebbende mensen die, net als jij, op dit pad zichzelf zijn of zoeken, en hulp van jou krijgen of aan jou geven als je daar toe in staat bent. Soms loopt iemand als vriend of partner je leven lang met je mee, vaak zijn helpers terloopse ont-moetingen, tijdelijke passanten of geestverwanten. Maar hoe dan ook, je bent samen op weg.

vrienden ont-moeten

Inspiratie, in combinatie met een gezonde motivatie, zet je aan tot ont-moeten.

Inspiratie geeft je de (vrije) geest om tot mooie ontwikkelingen te komen. Als je iets ont-dekt (vrij maakt) wat je goed doet, is het de inspiratie die je aanzet om het verder te ont-wikkelen en te delen.

Motivatie is iets wat je door een ander aan je op laat leggen om te gaan doen, zonder daarbij je grenzen te bewaken. Motivatie kan je dingen laten doen die niet goed voor je zijn, te ver gaan.

Inspiratie komt echter uit jezelf en jij bepaalt tot hoe ver je gaat. Ook dan kun je jouw eigen grenzen over-schrijden, maar dan ligt de oorzaak bij jezelf en heb je alle middelen binnen bereik om je grenzen opnieuw te gaan beschermen, of wat verder te ver-leggen als het je goed af gegaan is.


(*1)  Mysterieus, omdat het verhaal iets beschrijft dat in de gewone dagelijkse wereld niet mogelijk is, de ware betekenis is verborgen. Schrijvers en lezers van dit soort teksten werden verbannen, verketterd en zelfs vermoord. De ware betekenis van deze verhalen was slechtst bekent bij een kleine groep intellectuele leiders (kerk en staat) en die betekenis mocht zeker niet bekent worden bij het gewone volk.
(*2) Donkere beperkingen zijn de vanaf je kindertijd aangeleerde gewoonten die je als 'gewoon' ziet, alsof ze als zekerheid bij je leven horen  zoals angst, stress, verlangen, gehechtheid, van alles moeten en aangeleerde dogma's. Je gaat ze pas afleren als je je er bewust van wordt.Dat afleren is vaak moeilijker dan je denkt., maar met  het nodige doorzettingsvermogen in alle gevallen mogelijk. (Zie ook: loslaten). Het begint met zien dat niets is zoals het lijkt en alles is zoals jij dat zou willen. Maar let op met wát je wil, ook in gedachten. Een boek dat mij op weg hielp om dit te begrijpen is: De Celestijnse Belofte van James Redfield.

Maria Magdalena geïnspireerd door de Graal

Geestverwanten (Soulmates)

Geestverwanten (soulmates)

De Zweedse mysticus en wetenschapper Emanuel Swedenborg (1688-1772)

maakt onderscheid tussen;

• je vlees-en-bloed familie hier op aarde
• je eigenlijke geestelijke familie. 

Hij noemt die echte geestelijke familie een engelengenootschap,

waarvan het ene deel in de hemelen het andere deel op aarde vertoeft.

In je aardse familie kunnen leden zitten van je engelengenootschap,

maar meestal is dat niet zo.

Af en toe kom je in je leven ineens zo'n geestelijk familielid tegen.

Slechts een blik is voldoende en je herkent elkaar,

alsof je al eeuwen met elkaar optrekt (wat misschien wel zo is?)

en je samen de draad hier weer op pakt waar die ergens was blijven liggen.

Dan glijd je als vanzelf weer terug in een verwantschap
die uit een andere wereld tot je schijnt te zijn komen.

Het kan je een aantal keren in je leven overkomen.

Geef er echter geen verklaring aan.

Dat dit bestaat is zeker, je hoeft het alleen maar te accepteren.

Love doesn't mean looking at each other, but together looking into the same direction.
Liefdevol, samen, in dezelfde richting kijken.

Deep inner trust,
In diep onderling vertrouwen